Cornus mas

Naaktloper

Gele kornoelje is een bladverliezende struik of kleine boom met rechte stam en een dichte ronde kroon die in het meest gunstige geval 6 meter hoog wordt. Cornus mas is een vroege bloeier, een naaktbloeier. Rond februari-maart heeft de plant nog geen blad en verschijnt de bloesem rechtstreeks aan de takken. Bijen, vlinders en hommels zijn erg geholpen met de vroegste bloesem dus hij kan op behoorlijke bezoekersaantallen rekenen.

Moordtuig

Kornoeljehout is hard en taai en dus uitstekend geschikt voor het maken van lansen, speren en bogen. Odysseus’ boog, die door niemand anders dan hij gespannen kon worden en waarmee hij de schaamteloze en tirannieke ‘huisgasten’ de laatste verrassing van hun leven gaf, was van kornoeljehout gemaakt. Net als de lansen die Alexander de Grote aan zijn militaire successen hielpen en de lans die Romulus naar verluidt gebruikte om de stadgrenzen van het latere Rome te bepalen. Hij gooide een lans van kornoeljehout zo ver als hij kon en markeerde zo de uiteindelijke grens.

Culinair gebruik

Vers zo van de boom zijn de vruchten niet goed eetbaar. Ze zijn dan bitter en wrang, al denken vogels daar duidelijk anders over. Zij smuller ervan. Nee, dit fruit laat zijn ware aard pas zien als je ze in de keuken verwerkt tot jam of compote of ze inmaakt in suiker of azijn. Wat dat betreft lijkt het op kweepeer (Cydonia oblonga): rauw is het nogal slecht binnen te houden maar eenmaal kundig verwerkt een ware delicatesse. Vast niet toevallig dat de heerlijkste eau-de-vie die er bestaat ofwel van kweepeer, dan wel van gele kornoelje gemaakt wordt.

Altijd wat te zien

Na de zomer verkleuren Cornus mas’ bladeren naar geel tot roodoranje en dat ziet er altijd schitterend uit in de herfsttuin. Ook in de winter biedt hij veel moois: de stam is sterk vertakt, ziet er dus grillig uit en de schors is mooi gegroefd en bladdert af. Cornus mas houdt van een standplaats in de volle zon of halfschaduw. Hij groeit het best op een kalkrijke, waterdoorlatende bodem en staat het liefst niet te droog. Deze plant verdraagt een temperatuur van -25 °C. en is dus zeer goed winterhard. Er is echter geen garantie dat de roodgekleurde vruchten elke zomer groeien want deze plant kent zogenaamde beurtjaren. Hij houdt je dus graag in spanning. Tot slot laat deze plant zich vrij gemakkelijk in vormen snoeien en is hij dus uitstekend inzetbaar als creatief gesnoeide haag.
Cornus mas biedt elk seizoen iets om naar uit te kijken. Zijn bloesem in het vroege voorjaar, hopelijk vruchtvorming in de zomer, geel tot roodoranje herfstspektakel, winters silhouet en bastruigheid. Bovendien trekt hij veel dieren aan en is het fruit, mits kundig behandeld, een delicatesse. Daarnaast kan hij letterlijk bogen op een rijke historie in vele beroemde slagen en overleveringen. Planten hoor!