Ulex europaeus

Informatie over Ulex europaeus

Ulex europaeus heeft een volwassen breedte van de  is 2 tot 3 meter. Wanneer hij is uitgegroeid, is de hoogte tot wel 2 meter. Het heeft een breed spreidende vorm. De officiële Latijnse benaming is Ulex europaeus. Deze plant is ook bekend onder de Nederlandse naam gaspeldoorn. Andere namen die gebruikt worden voor deze plant zijn: bijenplant, hommelplant of drachtplant. .De gaspeldoorn is zeer geschikt om te gebruiken als afscheiding. De struiken vormen ondoordringbare hagen.

Gewasgroep en herkomst

Ulex europaeus behoort tot de familie van Leguminosae (vlinderbloemenfamilie) en is een heester. De herkomst van de gaspeldoorn ligt in West-Europa. Deze plant is vervolgens door de mens vervoerd naar andere delen in Europa vanwege verschillende redenen zoals voor veevoer of brandhout. Het werd vaak gebruikt als brandhout bijvoorbeeld in bakkerijen en bij het vervaardigen van baksteen. Tegenwoordig heeft hij een Europees verspreidingsgebied van Noord-Schotland, Zuid-Scandinavië, Portugal, Noord-Spanje, Zuid-Italië, Slovenië en Noord-Griekenland. De gaspeldoorn is in Nederland echter vrij zeldzaam. Het komt vooral voor op zandgronden in het binnenland, heide, de duinen en in Zuid-Limburg. Het gedijt het beste op plaatsen waar de bodem voedselarm is.

Historie / symboliek

De Latijnse naam Ulex stamt van het Keltische woord ec of ac, wat punt betekent en dit verwijst naar de stekels. Volgens anderen is de naam ulex afgeleid van odax, wat stekelig betekent. Europaeus is het Latijnse woord voor Europees. De Nederlandse benaming gaspeldoorn is afgeleid van het woord gaspel. Het verkleinwoord is van het Middelnederlandse woord gaspe dat haak of gesp betekent. In de Middeleeuwen werden o.a. de doorns van de gaspeldoorn gebruikt als sluiting van kleding. Ook werd het gebruikt als afweermiddel tegen heksen en duivels. Zo werden in Ierland en Wales de takken boven de deur gehangen om boze geesten te verdrijven. Ook werd het bij huizen aangeplant om er de was op te drogen. De doorns zorgde ervoor dat het niet wegwaaide. 

Plantkenmerken

Deze struik is groen van kleur met goudgele bloemen. De bloei vindt plaats van maart-juni.  Bijen komen graag af op de deze goudgele en geurende bloemen. Wanneer insecten deze bloemen aanraken, schieten de bloemen stuifmeel af. Het is een gedoornde struik en het vormt een natuurlijke plaats waar herten, reeën en wilde zwijnen beschutting zoeken. De bloemen zijn vlindervormig en hebben een goudgele kleur en hebben de geur van kokosnoot.

Overige kenmerken

De Ulex europaeus is zeer goed winterhard. Volgens het USDA systeem zit deze plant in zone 5. Wanneer het strengt vriest dan sterven de bovengrondse delen af. Er onstaan nieuwe scheuten in het voorjaar. Wanneer het een warm jaar is, komt het voor dat het voor een tweede keer bloeit, midden in de winter. Bij zachte winters zitten er gedurende bijna het gehele jaar bloemen aan de plant. Het is ook opgewassen tegen zoute wind en is hierdoor geschikt om te plaatsen in tuinen aan de kunst.

Groeiplaats en onderhoud

De ideale standplaats voor deze struik is in de volle zon. De zaden van de gaspeldoorn ontkiemen het beste bij een temperatuur van 15-19 graden Celsius. De beste grondsoort is zandig, lemig of kleiig. De Ulex europaeus hoeft niet per se gesnoeid te worden. Wanneer je toch wilt snoeien, dan is de beste periode mei-juni. Dan kun je de lange scheuten inkorten om de vorm te houden.